Chung tay vì bệnh Thalassemia: đoàn kết cộng đồng, ưu tiên bệnh nhân

Mỗi năm, vào ngày 8/5, cả thế giới cùng hướng về Ngày Thalassemia Thế giới – ngày nâng cao nhận thức về bệnh tan máu bẩm sinh (Thalassemia) – một trong những bệnh lý di truyền nguy hiểm và phổ biến nhất hiện nay. Với chủ đề năm 2025: “Chung tay vì bệnh Thalassemia – Đoàn kết cộng đồng, ưu tiên bệnh nhân”, Trung tâm Y tế huyện Vân Đồn kêu gọi cộng đồng không chỉ nâng cao nhận thức, mà còn chủ động hành động để đẩy lùi căn bệnh này bằng sự đoàn kết và trách nhiệm chung của toàn xã hội.

Thalassemia là một bệnh lý di truyền do đột biến gen quy định tổng hợp chuỗi globin trong hemoglobin – thành phần vận chuyển oxy của hồng cầu. Khi gen bị tổn thương, cơ thể không thể tạo ra hemoglobin bình thường, dẫn đến tình trạng hồng cầu bị vỡ sớm gây thiếu máu mạn tính. Đây không phải là bệnh lây nhiễm, nhưng lại có thể di truyền qua nhiều thế hệ nếu không được tầm soát từ sớm.

Điều đáng lo ngại là Thalassemia không phải là bệnh hiếm gặp. Tại Việt Nam, hiện có khoảng 13 triệu người đang mang gen bệnh mà không hề biết. Mỗi năm, nước ta có thêm khoảng 2.000 trẻ sinh ra mắc Thalassemia, trong đó hơn một phần ba là thể nặng – phải sống phụ thuộc vào truyền máu và điều trị tốn kém suốt đời. Thalassemia không chỉ làm tổn hại sức khỏe người bệnh, ảnh hưởng đến chất lượng sống mà còn gây gánh nặng tinh thần và tài chính cho cả gia đình và xã hội.

Thực tế cho thấy, những trẻ mắc Thalassemia thể nặng thường chậm phát triển thể chất, biến dạng xương, suy gan, suy tim, rối loạn nội tiết… và rất dễ tử vong nếu không được điều trị đúng cách. Người bệnh cần truyền máu đều đặn mỗi tháng, đồng thời sử dụng thuốc thải sắt liên tục để tránh biến chứng. Chi phí điều trị có thể lên tới hàng trăm triệu đồng mỗi năm – một con số không nhỏ đối với nhiều gia đình, đặc biệt tại các vùng nông thôn, miền núi.

Tuy nhiên, Thalassemia hoàn toàn có thể phòng ngừa được nếu chúng ta có kiến thức đúng và hành động sớm. Việc xét nghiệm máu đơn giản trước khi kết hôn hoặc khi mang thai có thể giúp phát hiện gen bệnh. Nếu cả hai vợ chồng đều mang gen Thalassemia, con sinh ra có nguy cơ mắc bệnh nặng lên tới 25%. Chính vì vậy, tầm soát trước hôn nhân, tư vấn di truyền và chẩn đoán trước sinh là các biện pháp then chốt giúp ngăn ngừa sự ra đời của những đứa trẻ không may mắn.

Thực hiện lời kêu gọi từ Bộ Y tế và hưởng ứng chiến dịch toàn cầu, Trung tâm Y tế huyện Vân Đồn đã và đang đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, khám sàng lọc và tư vấn tiền hôn nhân trong cộng đồng. Chúng tôi mong muốn mỗi người dân, đặc biệt là các cặp đôi chuẩn bị kết hôn, hãy chủ động tìm hiểu và thực hiện xét nghiệm tầm soát gen bệnh Thalassemia như một phần trách nhiệm đối với thế hệ tương lai. Bởi chỉ một hành động nhỏ hôm nay – như một xét nghiệm máu – có thể thay đổi vận mệnh của cả một gia đình mai sau.

Bên cạnh đó, cộng đồng cần có cái nhìn cảm thông và tích cực với người mang gen bệnh. Họ hoàn toàn khỏe mạnh, có thể học tập, làm việc, sinh hoạt bình thường và có cuộc sống trọn vẹn nếu được tư vấn sinh sản đúng cách. Đừng kỳ thị – hãy đồng hành và hỗ trợ.

Chủ đề của Ngày Thalassemia Thế giới năm nay không chỉ là một lời nhắc nhở, mà còn là một lời mời gọi – chung tay, đoàn kết và ưu tiên người bệnh. Thalassemia không phải là “chuyện của ai đó” mà là trách nhiệm của cả cộng đồng. Hãy cùng nhau hành động vì một tương lai không còn trẻ em sinh ra với căn bệnh tan máu bẩm sinh.

Trung tâm Y tế huyện Vân Đồn – Đồng hành cùng bạn trên hành trình bảo vệ thế hệ khỏe mạnh.

—————————————————————

Phòng Dân số – Truyền thông & Giáo dục sức khỏe