Dân gian thường dùng khái niệm “chửa trâu” để nói đến những thai phụ quá ngày dự sinh mà chưa chuyển dạ. Trong y học, thai loại này được gọi là “già tháng” hay “quá ngày”.
Theo nhận định của một số chuyên gia, tần suất thai quá ngày chiếm khoảng 5% các thai kỳ, tức trong một trăm sản phụ thì độ chừng năm người xảy ra chửa trâu.
Có người coi hiện tượng này bình thường, thậm chí còn hy vọng sinh được con trọng lượng lớn nhưng cũng có người thấy lo sẽ đẻ khó, dễ gặp nguy hiểm. Hai trạng thái tâm lý này có cơ sở tới đâu?
Thai kỳ bình thường kéo dài trong 280 ngày, tức 40 tuần, được tính từ ngày kinh cuối cùng. Tuy nhiên, thai đã đủ trưởng thành, sống tốt khi ra khỏi bụng mẹ được tính từ mốc 37 tuần.
Từ 37 – 41 tuần là thời gian chờ đợi để có cuộc chuyển dạ tự nhiên. Khi đã quá 41 tuần mà chưa chuyển dạ tự nhiên thì xem là thai quá ngày, còn nếu hơn 42 tuần thì gọi là thai già tháng.
Ðể giải quyết, dân gian cũng có nhiều cách chữa mẹo. Nhưng bạn nghe theo lời khuyên của bác sĩ thì tốt hơn nhiều!
Thai quá ngày (chửa trâu) là gì?
Một thai kỳ bình thường kéo dài khoảng từ 38 42 tuần lễ, tính từ ngày kinh thứ nhãt của chu kỳ kinh cuối cùng (chu kỳ kinh 28 ngày). Thai quá ngày được định nghĩa khi thai kỳ kéo dài quá 42 tuần lễ, tức là hơn 294 ngày.
Tuy nhiên, trong những nghiên cứu gần đây, các bác sĩ khuyên nên bắt đầu theo dõi những ca “quá ngày” từ khi thai được 41 tuần, thậm chí là khi thai 40 tuần. Việc này giúp giảm tỉ lệ bệnh tật và cứu sống nhiều trẻ sơ sinh.
Nguyên nhân gây “chửa trâu”
Các cụ xưa lý giảl rằng chửa trău là do lúc mang thai bị đuôi trâu quãt trúng bụng. Nếu không thế thì cũng vì có mang mà võ ý, đi đường giẫm vào phân trâu hoặc bước ngang qua sợi dây cột trâu!
Khoa học hiện nay chưa biết một cách chính xác về nguyên nhân gây thai quá ngày.
* Theo quan sát vì các bác sĩ, những ca thai quá ngày thường do một số bệnh làm sự sản xuất estrogen trong cơ thể người mẹ. (Chất estrogen này đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển dạ). Những bệnh làm giảm sự sản xuất estrogen: thai vô sọ, giảm sản tuyến thượng thận của thai nhi, thai trong ổ bụng.
* Ngoài ra, có một phụ nữ sinh thai quá ngày nhiều lần, (tức chửa trâu nhiều lần) nhưng không tìm thấy nguyên nhân.
Những nguy hiểm cho thai nhi
* Thai nhi yếu: Nước ối ít làm cho dây rốn chèn ép, thai sẽ yếu mất tim thai.
Tai biến này xảy ra đột ngột, không thể báo trước được mặc dù có thể biết nhịp tim thai bãt thường khi theo dõi bằng máy liên tục và qua siêu âm biết nước ối ít. Vì vậy, tất cả thai quá ngày cần phải đánh giá tình trạng nước ối.
* Thai quá lớn: Do thai phát triển thêm hai tuần lễ nên có thể nặng hơn 4 kg hoặc hơn nữa nếu mẹ béo phì và bị tiểu đường trong thai kỳ.
Việc chuyển dạ gặp trở ngại do thai to, tỷ lệ sinh mổ cao, sinh khó do vai bé to làm gãy xương đòn, liệt đám rối thần kinh cánh tay, thậm chí thai nhi có thể tử vong.
* Thai hít nước ối: Hội chứng hít nước ối có phân su (phân bé tạo ra lúc còn trong bụng mẹ) chiếm hơn 25 %. Trước tuần lễ thứ 32, thai nhi ít khi tống phân su ra ngoài. Sau đó, lượng phân su tống ra nước ối tăng dần cho tới cuối thai kỳ. Tình trạng nước ối ít làm cho phân su sệt và đặc hơn, thai nhi hít vào làm tắt nghẽn đường hô hấp, làm giảm sức căng bề mặt của các phế nang và vì vậy làm giảm chức năng hô hấp. Nước ối nhuộm phân su là một dấu hiệu cho biết thai suy.
* Suy nhau thai: Làm cho sự cung cấp ôxy và chất dinh dưỡng kém, thai nhi ở trong môi trường bãt lợi, thai sụt cân, giảm khối lượng lớp mở dưới da, khối lượng cơ. Khi sinh ra, da bé nhăn nheo, móng tay chân dài.
Nặng hơn, thai bị ngưng cung cãp ôxy. Việc này thường xảy ra sau những cơn gò tử cung. Vì vậy, thai nhi chết trước và trong khi chuyển dạ. Mang thai quá ngày có tỉ lệ chết chu sinh cao gấp 3 lần thai kỳ bình thường.
Những ảnh hưởng xấu đến mẹ
Mẹ thường ít bị nguy hiểm hơn con. Việc hồi hộp đợi đến ngày sinh nhưng chưa thấy đau bụng làm cho người mẹ luôn trong tình trạng chờ đợi, lo lắng. Nhất là khi phải nhập viện và được thực hiện xét nghiệm nhằm đánh giá sức khỏe của thai nhi thì bà mẹ rất căng thẳng.
Ngoài ra, do sinh em bé to, mẹ có thể bị rách cổ tử cung, âm đạo. Về sau có thể bị giãn sàn chậu, tiểu không tự chủ và suy yếu cổ tử dễ bi sinh non.
Một số cách xử lý thai quá ngày
Nó rất quan trọng nhằm xác định thai quá ngày.
Những trường hợp thai quá ngày bắt buộc phải nhập viện tại những trung tâm sản khoa lớn, có đầy đủ 9iều kiện để theo dõi tình trạng thai nhi một cách liên tục.
—————————————
Phòng Dân số – TTGDSK
Một số bài viết khác:
THƯ MỜI TƯ VẤN THẨM ĐỊNH HỒ SƠ MỜI THẦU VÀ THẨM ĐỊNH KẾT QUẢ LỰA CHỌN NHÀ THẦU GÓI THẦU XÂY DỰNG VÀ LẮP ĐẶT THIẾT BỊ CÔNG TRÌNH
THƯ MỜI TƯ VẤN LẬP HỒ SƠ MỜI THẦU VÀ ĐÁNH GIÁ HỒ SƠ DỰ THẦU CÁC GÓI THẦU XÂY LẮP
THƯ MỜI TƯ VẤN THẨM TRA DỰ TOÁN
THƯ MỜI TƯ VẤN THIẾT KẾ BẢN VẼ THI CÔNG VÀ TỔNG DỰ TOÁN
Các loại vacxin trong tiêm chủng mở rộng tại Việt Nam
“Mạng người là rất quý, khi không thể duy trì được sự sống thì hiến tạng cho người còn sống không chỉ cứu được một mạng người mà có thể nhiều mạng người”